Lieg niet tegen me over ziekte
Liever kijk ik die diepte in
dan dat ik mij verlies in een
van jouw lieve verzinsels
want daarmee verlies ik me dieper
Judith Herzberg
Regelmatig gaan mijn gedachten terug naar het gesprek op maandagmiddag met de gynaecoloog. Er was een coassistent bij aanwezig, iemand die het vak leert. Ik gaf daar ruimhartig toestemming voor. Vannacht bekeek ik het gesprek vanuit haar perspectief. Wat zag ze en wat hoorde ze? Hoe keek ze naar de manier waarop haar leermeester dit gesprek voerde en hoe de patiënte daarop reageerde?
Om jou als lezer even een beeld te geven: haar leermeester, mijn gynaecoloog, is een man van +/-60 jaar. Ervaren, vertrouwenwekkend, stevig in zijn schoenen. Een arts die is opgeleid in een ander tijdsgewricht dan zij. Waarschijnlijk lag de nadruk tijdens de studie medicijnen toen minder op gespreksvoering.
Als ik de film van maandagmiddag 22 februari 2021 in mijn hoofd afspeel ziet de coassistent dat dit gesprek ook voor hem, haar leermeester spannend is en ze heeft bewondering voor zijn aanpak. Hij brengt de boodschap duidelijk en is goed afgestemd op de patiënte tegenover hem. In een oogopslag ziet hij dat cijfers deze patiënte niet zoveel zeggen, dus bloedwaarden laat hij achterwege. Deze patiënte is niet het type dat in de krochten van het internet op zoek is gegaan naar informatie. Zij waardeert zijn professionele blik. Ze barst niet in tranen uit maar zit versteend op haar stoel en hij stemt zijn dosis empathie daarop af. Deze patiënte stelt geen onmogelijke vragen over alternatieve behandelmethodes en overlevingskansen. En langzamerhand ontspant hij en ook zijn patiënte en haar begeleider doen dat. Er worden voorzichtig grapjes gemaakt en er ontstaat een beetje luchtigheid.
Zij, de coassistent heeft deze gesprekken vast tot in den treure geoefend tijdens haar studie. Ze weet dat je de informatie goed moet doseren. Dat je pauzes in moet lassen, dat het brein van deze patiënte tijd nodig heeft om alle informatie te verwerken. Een brein bovendien dat onder invloed van emoties sommige dingen wel oppikt en andere niet. En hoe toetst hij eigenlijk of deze patiënte de boodschap goed begrijpt? Ze heeft het allemaal geleerd tijdens haar studie en ze ziet ook dat haar leermeester af en toe afwijkt van wat haar geleerd is.
Ik zou de coassistent graag vertellen dat perfectie niet bestaat. Dat deze patiënte wel ziet dat niet alles volgens de regels van professionele gespreksvoering gaat. Dat er wel iets af te dingen valt op zijn werkwijze. Maar dat deze patiënte ziet en waardeert dat hij bereid is en gedreven om samen die diepte in te kijken. En voorzichtig te peilen hoe diep die diepte is.